Zaliczka a zadatek – najważniejsze różnice, które musisz znać

W codziennej działalności gospodarczej często spotykamy się z pojęciami zaliczka i zadatek. Choć brzmią podobnie, ich znaczenie i skutki prawne są zupełnie inne. Warto znać różnice, aby uniknąć nieporozumień – zwłaszcza przy zawieraniu umów i księgowaniu zaliczek.

Zaliczka to kwota pieniężna przekazywana drugiej stronie umowy przed wykonaniem usługi lub dostarczeniem towaru. Stanowi część ustalonej ceny i jest traktowana jako forma przedpłaty. W przypadku niewykonania umowy – niezależnie od przyczyny – następuje zwrot zaliczki.


Ważne: zaliczka nie zabezpiecza stron tak jak zadatek, dlatego przy bardziej ryzykownych transakcjach warto rozważyć inne rozwiązanie.


Zadatek również jest formą przedpłaty, ale ma dodatkowe znaczenie zabezpieczające. Jeśli strona, która dała zadatek, nie wywiąże się z umowy – traci go. Natomiast jeśli umowy nie dotrzyma strona, która zadatek otrzymała – musi go zwrócić w podwójnej wysokości.

Przykład: jeśli klient wpłacił 1000 zł jako zadatek, a sprzedawca nie dostarczył towaru, klient może żądać 2000 zł.

Dla przedsiębiorców istotne jest również poprawne księgowanie zaliczki. W momencie otrzymania zaliczki należy ją zaksięgować jako przychód przyszły, a nie jako ostateczny dochód. Dopiero po realizacji usługi lub dostawie towaru można ją ująć jako przychód właściwy.

Błąd w księgowaniu zaliczki może skutkować problemami podatkowymi – dlatego warto korzystać z pomocy księgowej lub biura rachunkowego.

Jeśli umowa nie dojdzie do skutku:

  • w przypadku zaliczki – następuje zwrot zaliczki niezależnie od winy,
  • w przypadku zadatku – jego los zależy od tego, kto zawinił.

To kluczowa różnica, która może mieć poważne konsekwencje finansowe.

Wybór między zaliczką a zadatkiem powinien być dobrze przemyślany.

  • Zaliczka – bezpieczna, ale nie zabezpiecza stron w przypadku zerwania umowy.
  • Zadatek – wiąże się z większym ryzykiem, ale działa jako forma zabezpieczenia.

Poprawne księgowanie zaliczki jest obowiązkiem każdej firmy. Pamiętaj o zasadach dotyczących zwrotu zaliczki i zadatku. Jeżeli samodzielna księgowośc sprawia Ci trudności, skorzystaj z oferty CashDirector. Pomożemy Ci uniknąć kosztownych błędów i prawidłowo poprowadzimy Twoje rozliczenia, możesz też liczyć na biznesowe wsparcie księgowej prowadzącej – zawsze wskazujemy rozwiązania, które są korzystne dla Twojej firmy.

Dowiedz się więcej na temat naszej oferty!