Podjęcie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością wyboru odpowiedniej formy opodatkowania. Każda z nich ma swoje wady i zalety, a decyzja, co do tego jaki podatek wybrać, wpływa na wysokość podatków oraz sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych. W tym artykule omówimy cztery główne formy opodatkowania w Polsce: zasady ogólne (skala podatkowa), podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz kartę podatkową.
Zasady ogólne (skala podatkowa)
Jest to domyślna forma opodatkowania dla przedsiębiorców, którzy nie wybiorą innej opcji.
Zalety skali podatkowej:
- Możliwość korzystania z kwoty wolnej od podatku (30 000 zł).
- Stawki podatkowe (12% i 32%) uwzględniają progresję, co może być korzystne dla osób o niższych dochodach.
- Możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodów.
- Możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
Wady skali podatkowej:
- Wyższa stawka (32%) dla dochodów powyżej 120 000 zł rocznie.
- Obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.
- Składka zdrowotna w wysokości 9% od dochodu.
Podatek liniowy
Stawka wynosi 19% niezależnie od dochodu.
Zalety podatku liniowego:
- Korzystne dla osób osiągających wysokie dochody (uniknięcie 32% podatku).
- Możliwość odliczania kosztów.
- Niższa składka zdrowotna (4,9% od dochodu).
Wady podatku liniowego:
- Brak możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku.
- Brak możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem.
- Brak dostępu do większości ulg podatkowych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatek naliczany jest od przychodu, a nie dochodu. Stawki zależą od rodzaju działalności (2% – 17%).
Zalety ryczałtu:
- Prosta księgowość.
- Brak konieczności prowadzenia ewidencji kosztów.
- Niskie stawki podatku w niektórych branżach.
Wady ryczałtu:
- Brak możliwości odliczania kosztów.
- Możliwość utraty opłacalności przy wysokich kosztach działalności.
- Składka zdrowotna uzależniona od progu przychodowego.
- Nie wszystkie rodzaje działalności mogą skorzystać z tej formy.
Karta podatkowa
Stała kwota podatku ustalana przez US. Obecnie zmiana formy opodatkowania nie uwzględnia karty podatkowej. Tej sposób rozliczeń dotyczy tylko tych podatników, którzy korzystali z karty podatkowej jeszcze przed 2022 rokiem i kontynuują działalność. Oznacza to, że nowi przedsiębiorcy oraz ci, którzy chcieliby prowadzić rozliczenia w tej formie, nie mają takiej możliwości.
Zalety karty podatkowej:
- Proste rozliczenia.
- Brak konieczności prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Wady karty pdatkowej:
- Ograniczona dostępność do konkretnych zawodów.
- Brak możliwości odliczania kosztów.
- Niedostępna dla nowych przedsiębiorców.
Jak i kiedy zmienić formę opodatkowania?
Zmiana formy opodatkowania może nastąpić, gdy aktualna forma przestaje być korzystna. Możliwe przyczyny to:
- Przekroczenie drugiego progu podatkowego.
- Zmiana skali działalności.
- Wzrost lub spadek przychodów.
- Wprowadzenie nowych przepisów podatkowych.
Zmiany formy opodatkowania można dokonać:
- Do 20 lutego – dla większości przedsiębiorców.
- Do 20 stycznia – dla osób rezygnujących z karty podatkowej.
- W przypadku nowych przedsiębiorstw – do 20 dnia miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu.
Zmiana odbywa się przez złożenie wniosku CEIDG-1.
Jaki podatek wybrać?
Nie istnieje najlepsza forma opodatkowania dla wszystkich działalności. Wybór zależy od wielu czynników, takich jak wysokość dochodów, ponoszone koszty oraz możliwości optymalizacji podatkowej. Przedsiębiorcy powinni dokonać szczegółowej analizy i, jeśli to konieczne, skonsultować się z księgowym. Przed zmianą warto rozważyć przyszłe plany rozwoju firmy, a także wpływ warunków rynkowych na dochody i opodatkowanie.
Nie masz jeszcze księgowego? Skorzystaj z oferty lekkiej księgowości CashDirector – czuwamy nad tym, by rozliczenia uwzględniały potrzeby Twojej działalności. Przedstawiamy różne scenariusze podatkowe po to, byś podejmował świadome decyzje. Poznaj nasze pakiety obsługi księgowej.
